Âm nhạc và bệnh động kinh

Đối với một số ít người bệnh, dường như một số loại âm nhạc nhất định có thể gây ra cơn động kinh. Điều này được gọi là chứng động kinh do âm nhạc. Ngược lại, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các mẫu âm nhạc cụ thể có khả năng giúp kiểm soát các cơn động kinh. Đây được gọi là “hiệu ứng Mozart”.

Động kinh do âm nhạc là một dạng động kinh phản xạ phức tạp hiếm gặp với các cơn co giật do nghe nhạc, mặc dù chơi, nghĩ hoặc mơ về âm nhạc đều được coi là tác nhân gây ra.

Cơn động kinh do âm nhạc có thể được kích thích bởi các kích thích âm nhạc khác nhau ở những người khác nhau. Một số báo cáo co giật theo thể loại âm nhạc như nhạc jazz, cổ điển, hợp xướng hoặc nhạc phổ biến. Đối với những người khác, trình kích hoạt có thể là một loại nhạc cụ cụ thể hoặc thậm chí là một nhà soạn nhạc. Các cơn co giật thậm chí được cho là do tiếng chuông nhà thờ, thánh ca hay bất kỳ một bài hát nào gây ra.

Theo thống kê, bệnh động kinh do âm nhạc được cho là ảnh hưởng đến 1/10.000.000 người, mặc dù nghiên cứu cho thấy nó có thể phổ biến hơn.

Mặc dù mối liên hệ giữa nhạy cảm với ánh sáng, dạng động kinh phản xạ phổ biến nhất (động kinh cảm quang) và bệnh động kinh thường được kiểm tra bằng cách sử dụng điện não đồ (EEG), nhưng các xét nghiệm tương tự không thường xuyên theo dõi âm nhạc.

Chứng động kinh cảm quang được kích hoạt bởi sự kích thích ánh sáng nhấp nháy phổ biến nhất giữa các tần số từ 10 đến 30 lần nhấp nháy mỗi giây.  m nhạc, như một yếu tố kích hoạt, có khả năng vô tận.

Bên cạnh đó, cũng có thể có sự chậm trễ giữa kích thích âm nhạc và cơn động kinh. Trong giai đoạn này, người bệnh có thể cảm thấy đau khổ, kích động, tim đập nhanh và thở gấp.

Thời gian trôi đi có thể có nghĩa là họ không liên kết âm nhạc với cơn động kinh. Sự kết hợp của phản ứng chậm trễ và thiếu xét nghiệm có thể có nghĩa là nhiều trường hợp động kinh do âm nhạc không được báo cáo.

Trước đây các nhà khoa học đã chứng minh rằng việc nghe một số tác phẩm của Mozart, cụ thể là Piano Sonata in C Major (K545) và Sonata for Two Pianos in D Major (K448), có thể có đặc tính chống co giật. Nhưng các nghiên cứu trước đây không thể giải thích tại sao lại xảy ra trường hợp này mà không phải các bản nhạc khác.

Nghiên cứu của các nhà khoa học Hoa Kỳ liên quan đến 16 người mắc bệnh động kinh cục bộ kháng trị mà cơn co giật của họ không thể kiểm soát hoàn toàn bằng thuốc chống động kinh. Trong quá trình nghiên cứu, người bệnh được theo dõi hoạt động của não động kinh bên ngoài các cơn động kinh. Những người tham gia đã nghe tác phẩm K448 của Mozart, cũng như các thể loại âm nhạc mà họ thích và một tác phẩm của Wagner có tên Prelude to Act I of Lohengrin. Kết quả cho thấy có sự giảm hoạt động động kinh trong não sau 30 giây trở lên khi nghe bản K448. Sự suy giảm này được phát hiện là đáng kể ở các khu vực của thùy trán của não, có liên quan đến cảm xúc. Các bản nhạc khác không cho thấy tác dụng chống động kinh. Các tác giả nghiên cứu đã xem xét cấu trúc của âm nhạc và nhận thấy rằng những thay đổi giữa các đoạn nhạc dài hơn trong bản nhạc có liên quan đến hiệu quả điều trị này. Loại cấu trúc này đặc trưng cho bản nhạc này, nhưng không phải là bản nhạc của Wagner. Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng loại cấu trúc âm nhạc này có tác động cảm xúc tích cực, góp phần tạo nên tác dụng chữa bệnh của bản nhạc. Tuy nhiên, họ cho rằng đây là một phản ứng cảm xúc trong tiềm thức ở cấp độ thần kinh chứ không phải là cảm giác chủ quan, vì hiệu ứng tương tự không được thấy khi mọi người nghe thể loại nhạc ưa thích của họ. Các tác giả gợi ý rằng nên tiến hành nhiều nghiên cứu hơn về âm nhạc có cấu trúc tương tự để khám phá thêm những phát hiện này và tiềm năng điều trị của chúng.

Việc sử dụng kích thích thần kinh dựa trên âm nhạc để điều trị co giật và phóng điện dạng động kinh giữa các cơn (IED) - “hiệu ứng Mozart” - vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi. Các nhà nghiên cứu Ý (2020) đã tiến hành phân tích tổng hợp cập nhật để xem xét một cách có hệ thống bằng chứng tài liệu và cung cấp thêm thông tin chi tiết về vai trò của hiệu ứng Mozart trong bệnh động kinh. Các phân tích tổng hợp cho thấy giảm đáng kể các cơn co giật và tần số IED sau khi điều trị bằng âm nhạc trong thời gian dài và tần số IED trong và sau một lần kích thích âm nhạc. Các kết quả cho thấy kích thích thần kinh dựa trên âm nhạc có thể cải thiện kết quả lâm sàng của những người bị động kinh, bằng cách giảm tần suất co giật và IED. Bằng chứng sâu hơn và mạnh mẽ hơn sẽ cho phép xác định tiềm năng của nó trong các dạng động kinh khác nhau và các giao thức kích thích hiệu quả nhất.

Liệu pháp âm nhạc nên được coi là một phương pháp bổ sung, không xâm lấn để điều trị bệnh động kinh và phóng điện dạng động kinh.

BS. Nguyễn Thùy Ngân (Thọ Xuân Đường)