Giấc ngủ có mối liên quan mật thiết với bệnh động kinh. Trong đó thiếu ngủ sẽ gây ảnh hưởng không tốt đến tình trạng bệnh động kinh cũng như sức khỏe tổng thể của người bệnh.
Thiếu ngủ có thể kích hoạt cơn động kinh
Động kinh rất nhạy cảm với sự thiếu ngủ. Một số người bị co giật lần đầu tiên và duy nhất sau khi thức trắng đêm hoặc sau khi không ngủ ngon trong thời gian dài. Nếu mắc bệnh động kinh, việc thiếu giấc ngủ ngon sẽ khiến hầu hết người bệnh dễ bị co giật hơn. Thậm chí điều này còn có thể làm tăng cường độ và thời gian co giật. Một số dạng động kinh đặc biệt dễ bị các vấn đề về giấc ngủ.
Tại sao thiếu ngủ gây co giật?
Giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến cơn động kinh theo nhiều cách khác nhau. Trong chu kỳ giấc ngủ bình thường, những thay đổi trong hoạt động điện và nội tiết tố của não xảy ra. Những thay đổi này có thể liên quan đến lý do tại sao một số người bệnh động kinh bị co giật nhiều hơn trong khi ngủ so với những người khác và tại sao ngủ không đủ giấc có thể gây ra các cơn co giật. Một số cơn động kinh của một số người gắn liền với giấc ngủ của họ. Họ có thể có tất cả các cơn co giật trong khi ngủ hoặc thức dậy. Đối với những người khác, giấc ngủ có thể không phải là nguyên nhân phổ biến hoặc mối liên hệ không rõ ràng. Ví dụ, ngủ không đủ giấc chỉ có thể gây ra cơn động kinh khi các tác nhân khác cũng đang diễn ra.
Điều gì gây ra các vấn đề về giấc ngủ?
Rất nhiều thứ có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của người bệnh động kinh và khiến họ dễ bị co giật hơn. Dưới đây là một vài yếu tố:
-
Ngủ không đủ giấc: Tùy vào độ tuổi mà số giờ ngủ sao cho đủ có thể khác nhau. Một số người chỉ cần ngủ khoảng 5 giờ mỗi đêm, những người khác cần 8 - 10 giờ hoặc hơn. Nhìn chung, ngủ ít nhất 7 - 8 tiếng mỗi đêm được coi là tốt, nhưng chất lượng giấc ngủ cũng cần được xem xét. Nếu mọi người thường xuyên ngủ ít hơn mức này, họ có khả năng bị thiếu ngủ và ngủ không ngon giấc.
-
Chất lượng giấc ngủ không tốt: Giấc ngủ ngon có nghĩa là chúng ta cảm thấy được nghỉ ngơi khi thức dậy và tràn đầy năng lượng trong ngày. Rất nhiều thứ có thể khiến chúng ta không có được giấc ngủ ngon, chẳng hạn như ngủ không đủ giấc, thức giấc thường xuyên hoặc ngủ trằn trọc.
-
Co giật vào ban đêm: Co giật vào ban đêm có thể đánh thức mọi người hoặc chỉ làm gián đoạn giấc ngủ của họ khiến họ không có được giấc ngủ ngon. Bộ não của họ có thể thiếu một số chu kỳ giấc ngủ quan trọng. Do đó, người bị co giật nhiều vào ban đêm có thể gặp khó khăn trong hoạt động vào ban ngày. Họ cũng có thể bị thiếu ngủ kinh niên và bị co giật nhiều hơn vào ban ngày.
-
Khó đi vào giấc ngủ: Các vấn đề về giấc ngủ có thể phát sinh từ việc không thể ngủ được, thức dậy thường xuyên hoặc thức dậy quá sớm. Động kinh, tâm trạng và tác dụng phụ của thuốc chống động kinh đều có thể gây ra chứng mất ngủ.
-
Tâm trạng: Khó ngủ là một triệu chứng phổ biến của trầm cảm và lo lắng. Nếu các vấn đề về giấc ngủ kéo dài hơn 2 tuần và/hoặc các triệu chứng khác của các vấn đề về tâm trạng, thì đã đến lúc người bệnh nên gặp bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần để giải quyết vấn đề này.
-
Thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn hoặc uống muộn vào ban đêm, ăn nhiều trước khi ngủ, uống cà phê hoặc đồ uống khác có chứa caffein hoặc uống rượu vào buổi tối là một số thói quen ăn uống có thể khiến giấc ngủ trở nên tồi tệ hơn.
-
Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc chống động kinh có thể khiến người bệnh buồn ngủ hoặc bị khó ngủ hơn.
-
Rối loạn giấc ngủ: Đôi khi người bệnh động kinh không thể ngủ được vì họ bị rối loạn giấc ngủ, chẳng hạn như ngưng thở khi ngủ, chân không yên hoặc các vấn đề về giấc ngủ khác. Rối loạn giấc ngủ có thể khiến người bệnh mất ngủ và mệt mỏi kinh niên.
Làm thế nào tôi có thể giúp cải thiện giấc ngủ cho người bệnh động kinh?
Một số phương pháp sau đây có thể cải thiện giấc ngủ cho người bệnh động kinh:
-
Luyện tập thể dục đều đặn;
-
Sắp xếp phòng ngủ và giường ngủ gọn gàng, sạch sẽ và đảm bảo yên tĩnh, không bị ảnh hưởng bởi ánh sáng và âm thanh mạnh;
-
Duy trì thời điểm bắt đầu ngủ và thức đều đặn;
-
Cải thiện thói quen ngủ khi đi ngủ như tắt các thiết bị điện tử, ngâm chân thảo dược, tập giãn cơ thể nhẹ nhàng;
-
Tránh chất caffeine ít nhất 6 giờ trước khi đi ngủ;
-
Hạn chế uống đồ uống có cồn vào buổi tối;
-
Tắm nước ấm hoặc ngâm tắm thảo dược mỗi ngày để thư giãn;
-
Ngừng làm việc hoặc thực hiện các hoạt động kích thích trước khi đi ngủ. Thay vào đó, hãy thử nhiều hoạt động thư giãn hơn;
-
Có thể tập thiền định, tập yoga nhẹ nhàng trước khi đi ngủ;
-
Nếu người bệnh mất hơn 30 phút để chìm vào giấc ngủ (khó vào giấc), hãy ra khỏi giường và làm điều gì đó thư giãn hoặc yên tĩnh trong khoảng 20 - 30 phút cho đến khi cảm thấy mệt mỏi. Khi người bệnh cảm thấy mệt mỏi, hãy quay trở lại giường. Nếu vẫn không ngủ được, hãy dậy sau 30 phút. Cuối cùng, cơ thể người bệnh sẽ học cách ngủ khi nằm ở trên giường.
Còn rất nhiều các phương pháp khác giúp bệnh nhân động kinh có thể cải thiện giấc ngủ. Theo dõi thêm các thông tin ở trang này sẽ giúp ích nhiều cho người bệnh cũng như người chăm sóc trong việc
điều trị bệnh động kinh.
Thuốc ngủ có giúp bệnh nhân động kinh ngủ tốt không?
Nếu các chiến lược hành vi không hiệu quả, thuốc ngủ không kê đơn như melatonin có thể là những lựa chọn tương đối an toàn. Tuy nhiên, bất kỳ loại thuốc ngủ nào (không kê đơn hoặc kê đơn) chỉ nên được sử dụng khi có lời khuyên của bác sĩ. Không uống thuốc ngủ quá 2 hoặc 3 tuần. Ngay cả khi sử dụng trong thời gian ngắn, chúng phải được xử lý cẩn thận. Ngừng một số loại thuốc ngủ, đặc biệt là các loại thuốc benzodiazepin như triazolam, clonazepam và temazepam, các loại này có thể gây co giật ở một số người.
Trong giai đoạn căng thẳng lớn, chẳng hạn như mất việc làm hoặc một mối quan hệ, việc sử dụng thuốc ngủ thận trọng và hợp lý có thể giúp ngăn ngừa cơn co giật do thiếu ngủ. Nếu người bệnh trong tình huống này, hãy nói chuyện với bác sĩ điều trị để có chỉ định phù hợp.
Nếu người bệnh bị phụ thuộc vào thuốc ngủ hầu như mỗi đêm, nên nói chuyện với bác sĩ về việc loại bỏ chúng. Bác sĩ có thể sẽ cố gắng giảm dần liều lượng thuốc và hướng dẫn người bệnh các phương pháp cải thiện giấc ngủ tự nhiên. Hoặc một loại thuốc để điều trị nguyên nhân gây ra các vấn đề về giấc ngủ có thể được đề xuất.
Quy tắc giấc ngủ có áp dụng cho trẻ em bị động kinh không?
Trẻ em cần ngủ nhiều hơn người lớn. Bác sĩ có thể giúp bố mẹ tính xem trẻ có thể cần ngủ bao nhiêu ở các độ tuổi khác nhau. Ngoài ra, bác sĩ còn giúp tìm hiểu về các vấn đề về giấc ngủ thường gặp ở trẻ em động kinh và cách giúp trẻ ngủ ngon hơn.
Nếu cơn động kinh xảy ra ở trẻ em vào ban đêm hoặc trẻ mệt mỏi hơn bình thường vào ban ngày, hãy nói chuyện với bác sĩ động kinh. Nếu trẻ liên tục bị co giật nhiều hơn khi ngủ không đủ giấc, bố mẹ sẽ cần phải nỗ lực đặc biệt để cải thiện thói quen ngủ và tránh những tác nhân gây thiếu ngủ.
BS. Nguyễn Thùy Ngân (Thọ Xuân Đường)