Những phương pháp giúp cải thiện trầm cảm ở người bệnh động kinh

Trầm cảm không chỉ là cảm giác buồn bã hay suy sụp. Đó là về việc mất hứng thú và thích thú với những thứ người bệnh từng thích.

Nếu bị trầm cảm, người bệnh có thể cảm thấy vô dụng, tuyệt vọng, đẫm nước mắt, mệt mỏi, bồn chồn hoặc lo lắng. Người bệnh có thể mất hứng thú với tình dục, hoặc không quan tâm đến ngoại hình của mình. Người bệnh có thể không nhớ, không tập trung hoặc khó có thể đưa ra quyết định. Người bệnh có thể ngủ không ngon hoặc thức dậy quá sớm. Sự thèm ăn hoặc cân nặng của người bệnh có thể tăng hoặc giảm. Người bệnh có thể nghĩ rằng cuộc sống không đáng sống, hoặc nghĩ về việc tự kết liễu đời mình.

Đôi khi trầm cảm được kích hoạt bởi một sự kiện khó chịu hoặc thay đổi cuộc sống, chẳng hạn như mất người thân, thất nghiệp, các vấn đề gia đình, nợ nần, tai nạn hoặc bệnh tật. Một số người dễ bị trầm cảm hơn những người khác bởi tiền sử gia đình có người bị trầm cảm. Thường xuyên căng thẳng quá nhiều áp lực) có thể khiến người bệnh dễ bị trầm cảm hơn.

Trầm cảm có nhiều khả năng xảy ra ở người bị động kinh nhưng điều này không nhất thiết có nghĩa là một tình trạng này đã gây ra tình trạng kia. Điều đó cũng không có nghĩa là trầm cảm là thứ mà người bệnh động kinh phải chịu đựng.

Khi tập thể dục, các chất hóa học trong não được kích thích có thể cải thiện tâm trạng của người bệnh và tập thể dục là cách tốt để ra ngoài và gặp gỡ mọi người. Cảm thấy khỏe mạnh hơn cũng có thể giúp người bệnh cảm thấy tích cực hơn về bản thân. Nếu người bệnh mệt mỏi hoặc chán nản, người bệnh có thể không muốn hoạt động, nhưng tập thể dục thực sự có thể tăng mức năng lượng. Người bệnh có nhiều khả năng tập thể dục hơn khi họ thích nó và khi nhận thấy rằng nó giúp ích cho mình. Hoạt động theo sở thích chẳng hạn như làm vườn hoặc khiêu vũ, cũng có thể giúp cải thiện tâm trạng của người bệnh.

Điều này sẽ giúp tăng mức năng lượng và tăng cường hệ thống miễn dịch của người bệnh, có thể giúp người bệnh cảm thấy tích cực và giảm nguy cơ co giật. Cắt giảm caffein và đường có thể giúp tránh mức năng lượng cao và thấp (mất cân bằng) cũng như tâm trạng của người bệnh. 

Đôi khi tự giúp bản thân cảm thấy tốt hơn là chưa đủ mà người bệnh có thể cần thêm trợ giúp. Bác sĩ có thể đề xuất các lựa chọn điều trị khác. Có thể khó yêu cầu giúp đỡ và người bệnh có thể không thích ý tưởng gặp bác sĩ tâm lý. Nhưng chăm sóc sức khỏe tinh thần của người bệnh bị trầm cảm là điều tích cực và việc điều trị có thể tạo ra sự khác biệt lớn.

Nếu người bệnh cảm thấy sự trầm cảm có liên quan đến bệnh động kinh hoặc tác dụng phụ của thuốc chống động kinh (ASM), có thể yêu cầu bác sĩ điều trị tâm lý xem xét bệnh động kinh của mình hoặc giới thiệu đến bác sĩ thần kinh. Bác sĩ điều trị có thể giới thiệu người bệnh đến một chương trình tập thể dục tại địa phương hoặc đưa ra gợi ý về chế độ ăn uống khoa học. Họ có thể đề xuất liệu pháp tâm lý, dùng thuốc hoặc kết hợp các phương pháp tự nhiên khác. Bất kỳ phương pháp điều trị nào cũng có nhiều khả năng hiệu quả hơn nếu người bệnh hài lòng với nó.

Liệu pháp này có thể giúp giảm trầm cảm và làm cho cuộc sống dễ quản lý hơn. Nói chuyện một cách tự tin về cảm giác của người bệnh về bệnh động kinh có thể hữu ích. Các liệu pháp tâm lý bao gồm tư vấn, tâm lý trị liệu và trị liệu theo nhóm.

Nếu việc đối phó với trầm cảm là rất khó khăn, bác sĩ điều trị có thể cho người bệnh dùng thuốc, đôi khi cùng với liệu pháp tâm lý. Bác sĩ chuyên khoa có thể kiểm tra xem người bệnh có đang sử dụng đúng thuốc chống động kinh hay không. 

Thuốc chống động kinh có thể có cả tác động tích cực và tiêu cực đến tâm trạng và sẽ ảnh hưởng đến mọi người theo những cách khác nhau. Nếu người bệnh được cung cấp thuốc điều trị trầm cảm, bác sĩ có thể kiểm tra xem loại thuốc nào tốt nhất cho người bệnh và loại thuốc ít có khả năng ảnh hưởng đến thuốc chống động kinh hoặc khả năng kiểm soát cơn động kinh. Báo cáo các tác dụng phụ không mong muốn sẽ giúp bác sĩ xem phương pháp điều trị nào phù hợp với người bệnh.

Người bệnh có thể không nhận ra rằng họ đang chán nản hoặc trầm buồn. Gia đình hoặc bạn bè có thể nhận thấy những thay đổi trong tâm trạng của người bệnh trước khi bản thân họ nhận ra.

Nếu người thân và bạn bè lo lắng về việc người bị động kinh có vẻ chán nản, các cách tiếp cận hữu ích bao gồm:

Lưu ý những thời điểm người bệnh cảm thấy tâm trạng đi xuống. Hãy suy nghĩ về những gì đã giúp người bệnh đối phó trong thời gian qua. Chú ý khi người bệnh cảm thấy tích cực hơn. Điều gì đã giúp người bệnh cảm thấy tốt hơn?

BS. Nguyễn Thùy Ngân (Thọ Xuân Đường)