Liệu pháp ăn kiêng thường kết hợp với điều trị động kinh bằng thuốc để giúp kiểm soát cơn động kinh. Chế độ ăn kiêng Atkins đã được sửa đổi, có một số thành phần thực phẩm tương tự như chế độ ăn kiêng ketogenic truyền thống, có thể có hiệu quả đối với người bệnh động kinh.
Chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi là gì?
Chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi (thường được viết tắt là “MAD”) là một sự thay đổi đối với chế độ ăn ketogenic truyền thống cổ điển để làm cho nó ít bị hạn chế hơn. Cùng với chế độ ăn MCT (triglyceride chuỗi trung bình) và LGIT (điều trị chỉ số đường huyết thấp), đây là một trong ba “chế độ ăn thay thế” được sử dụng để điều trị bệnh nhân động kinh.
Lịch sử của chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi bắt đầu từ đầu những năm 2000. Một số gia đình đã áp dụng chế độ ăn ketogenic trong nhiều năm cuối cùng đã ngừng cân và đong đo thực phẩm. Họ nhận thấy rằng ceton vẫn ở mức cao và các cơn co giật vẫn được kiểm soát. Lần đầu tiên chế độ ăn kiêng này được nghiên cứu chính thức ở trẻ em và người lớn chưa bao giờ thử chế độ ăn ketogenic tại Bệnh viện Johns Hopkins bởi Tiến sĩ Eric Kossoff và các đồng nghiệp vào năm 2002. Bài báo đầu tiên về chế độ ăn này được xuất bản vào năm 2003.
Chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi khác gì với chế độ ăn kiêng Ketogenic?
Mặc dù các loại thực phẩm rất giống nhau, có những điểm khác biệt chính giữa chế độ ăn kiêng Atkins đã được sửa đổi và chế độ ăn ketogenic.
Đầu tiên, với chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi, không có sự hạn chế chất lỏng hoặc calo.
Mặc dù chất béo được khuyến khích mạnh mẽ nhưng chúng không được cân đo đong đếm. Hầu hết bệnh nhân sẽ ăn nhiều sữa và dầu.
Một trong những điểm khác biệt lớn nhất là không có giới hạn nào đối với protein. Thông thường, 35% calo cho một bệnh nhân đang điều trị bằng chế độ ăn kiêng Atkins đến từ protein.
Thực phẩm không được cân và đo lường, nhưng số lượng carbohydrate được theo dõi bởi bệnh nhân và / hoặc cha mẹ.
Chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi được bắt đầu khi ra viện và người đó không cần phải nhịn ăn trước khi bắt đầu chế độ ăn kiêng.
Cuối cùng, thực phẩm có thể được ăn tự do hơn.
Chế độ ăn kiêng này là một chế độ ăn kiêng Atkins được “sửa đổi” vì nó cho phép ít carbohydrate hơn so với chế độ ăn kiêng Atkins truyền thống (15 đến 20 g/ngày) và khuyến khích mạnh mẽ hơn việc tiêu thụ chất béo. Hãy nhớ rằng không nên thử chế độ ăn kiêng nào nếu không có sự tư vấn của bác sĩ.
Chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi có tốt cho bệnh nhân động kinh không?
Chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi dường như giúp ích cho số lượng bệnh nhân động kinh tương tự như chế độ ăn ketogenic (40 - 50% với mức giảm co giật hơn 50%, bao gồm khoảng 15% không có co giật). Chế độ ăn kiêng này hoạt động bình đẳng cho nam giới và phụ nữ, đang được sử dụng tích cực ở thanh thiếu niên và người lớn. Giống như chế độ ăn ketogenic, chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi chủ yếu được sử dụng cho những bệnh nhân bị co giật hàng ngày, những người không đáp ứng hoàn toàn với thuốc chống động kinh. Chế độ ăn kiêng này đang được nghiên cứu cho các khu vực trên thế giới có nguồn lực hạn chế mà chế độ ăn ketogenic cổ điển quá khó khăn hoặc tốn thời gian.
Thực hiện chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi như thế nào?
Khuyến khích ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo như thịt béo, trứng, sốt mayonnaise, bơ, kem đánh bông và dầu.
Một số loại trái cây, rau, quả hạch, bơ, ô liu và pho mát cũng được sử dụng.
Các chất lỏng như nước trái cây, soda ăn kiêng, và các loại nước có hương vị khác được nhiều bệnh nhân ưa thích. Chất lỏng được khuyến khích và giúp tránh tác dụng phụ.
Carbohydrate có giới hạn nhưng bệnh nhân (hoặc cha mẹ) có thể chọn những gì để ăn. Ví dụ, họ có thể chọn quả việt quất hoặc sô cô la (nhưng sẽ lấy số lượng nhiều hơn với quả việt quất…).
So với một bệnh nhân theo chế độ ăn ketogenic cổ điển, sự khác biệt lớn nhất được báo cáo là nhiều thức ăn hơn (lượng calo cao hơn) và nhiều protein hơn.
Nhiều bệnh nhân sẽ bổ sung chế độ ăn uống bằng các sản phẩm ketogenic (ví dụ như sữa công thức, sữa lắc, hỗn hợp nướng và bánh mì làm sẵn). Một nghiên cứu cho thấy lợi ích được cải thiện ở
trẻ em mắc bệnh động kinh khi được sử dụng công thức chế độ ăn kiêng ketogenic cho tháng đầu tiên. Tuy nhiên, điều đó vẫn không dễ dàng và hầu hết các gia đình cần được giúp đỡ và hỗ trợ.
Nên nói chuyện với bác sĩ điều trị động kinh và chuyên gia dinh dưỡng về cách bắt đầu chế độ ăn kiêng.
Người lớn mắc bệnh động kinh có thể áp dụng chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi không?
Người lớn mắc bệnh động kinh là một trong những nhóm bệnh nhân bắt đầu ăn kiêng tăng nhanh nhất hiện nay.
Kết quả phần lớn tương tự như ở trẻ em bị động kinh áp dụng chế độ ăn này, với các tác dụng phụ tương tự.
Hầu hết người lớn vẫn sử dụng thuốc, có thể là một tỷ lệ cao hơn so với trẻ em đang điều trị bằng chế độ ăn uống.
Trước tiên, hãy nói chuyện với bác sĩ điều trị nếu người bệnh bị cholesterol cao, huyết áp cao, bệnh tim, bệnh gan hoặc thận, tiền sử sỏi thận, thiếu hụt dinh dưỡng hoặc đang cân nhắc việc mang thai.
Chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi có gây ra tác dụng phụ nào không?
Một số trẻ em và người lớn bị giảm cân nặng. Mặc dù vậy, đây có thể là một điều tốt đối với những người thừa cân trong thời gian đầu.
Một số bệnh nhân bị tăng cholesterol.
Đôi khi, sự thay đổi chế độ ăn uống này và dẫn đến tình trạng ketosis có thể khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu và không muốn ăn uống.
Sỏi thận là bất thường và thuốc citrate đường uống thường không được kê đơn (không giống như chế độ ăn ketogenic).
Vì tất cả những lý do này, chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi chỉ nên được thực hiện với sự tư vấn và giám sát của bác sĩ.
Bệnh nhân được theo dõi như thế nào?
Bác sĩ điều trị và chuyên gia dinh dưỡng nên hướng dẫn người bệnh theo dõi định kỳ cân nặng và chiều cao, cũng như lượng calo nạp vào cơ thể trong trường hợp có vấn đề. Nên có sự tham gia của chuyên gia dinh dưỡng ngay từ đầu hoặc sau 3 tháng nếu chế độ ăn này có vẻ hiệu quả để giúp bệnh nhân tiếp tục thực hiện.
Nên xét nghiệm máu và nước tiểu 3 tháng một lần, và kiểm tra ceton trong nước tiểu 1 hoặc 2 lần một tuần khi đang áp dụng ăn kiêng.
Có thể ngừng chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi khi khỏi bệnh không?
Câu trả lời là có, nếu bệnh nhân không co giật trong một thời gian (2 năm), chế độ ăn kiêng đôi khi có thể được ngừng thành công. Tương tự với chế độ ăn ketogenic, nếu độ ăn kiêng Atkins sửa đổi không hữu ích, nó cũng nên dừng lại.
Tiềm năng của chế độ ăn kiêng Atkins sửa đổi
Nhiều nghiên cứu tiếp tục được thực hiện, một số đánh giá chế độ ăn độ ăn kiêng Atkins sửa đổi so với chế độ ăn ketogenic cổ điển. Các nghiên cứu khác đang được tiến hành bao gồm:
-
Cải thiện hiệu quả và an toàn ở người lớn;
-
Mở rộng việc áp dụng ở các nước đang phát triển;
-
Bổ sung chất bổ sung để cải thiện hiệu quả;
-
Sử dụng chế độ ăn độ ăn kiêng Atkins sửa đổi cho các bệnh động kinh “nhẹ hơn” thường không được điều trị bằng chế độ ăn ketogenic (ví dụ như chứng động kinh vắng ý thức ở trẻ em, chứng động kinh myoclonic vị thành niên);
-
Sử dụng độ ăn kiêng Atkins sửa đổi cho các tình trạng không phải bệnh động kinh (ví dụ: tự kỷ, u não và sa sút trí tuệ).
BS. Nguyễn Thùy Ngân