Nguyên nhân gây ra cơn động kinh không giống như nguyên nhân gây ra bệnh động kinh. Nguyên nhân khiến ai đó lên cơn co giật đầu tiên có thể là một tình huống căng thẳng, nhưng nguyên nhân cơ bản khiến người đó bắt đầu lên cơn co giật có thể hoàn toàn khác.
Bởi vì bệnh động kinh có thể phát triển bất cứ lúc nào trong đời nên đôi khi rất khó tìm ra lý do tại sao cơn động kinh lại bắt đầu. Nếu người bệnh bị co giật, điều có vẻ hợp lý là phải có một nguyên nhân cụ thể nào đó, chẳng hạn như căng thẳng hoặc rượu.
Nguyên nhân gây động kinh
Các cơn động kinh khác nhau là do nhiều nguyên nhân cơ bản khác nhau. Nguyên nhân có thể phức tạp và đôi khi khó xác định. Một người có thể bắt đầu lên cơn co giật vì họ có một hoặc nhiều dấu hiệu sau đây:
-
Một khuynh hướng di truyền, được truyền lại từ một hoặc cả hai cha mẹ.
-
Một khuynh hướng di truyền không phải do di truyền mà là một sự thay đổi mới trong gene của một người.
-
Một sự thay đổi về cấu trúc trong não, chẳng hạn như não không phát triển bình thường hoặc tổn thương do chấn thương não, nhiễm trùng như viêm màng não, đột quỵ hoặc khối u. Quét não, chẳng hạn như Chụp cộng hưởng từ (MRI), có thể cho thấy điều này.
-
Thay đổi cấu trúc do các tình trạng di truyền như xơ cứng củ hoặc u xơ thần kinh, có thể gây ra sự tăng trưởng ảnh hưởng đến não.
Một số nhà nghiên cứu hiện tin rằng khả năng phát triển bệnh động kinh có lẽ luôn mang tính di truyền ở một mức độ nào đó, trong đó bất kỳ người nào bắt đầu lên cơn động kinh đều luôn có một mức độ di truyền nào đó có khả năng mắc bệnh này. Mức độ này có thể dao động từ cao đến thấp và bất cứ nơi nào ở giữa.
Ngay cả khi cơn động kinh bắt đầu sau chấn thương não hoặc thay đổi cấu trúc khác, điều này có thể là do cả sự thay đổi cấu trúc và xu hướng di truyền của người đó kết hợp với cơn động kinh. Điều này có ý nghĩa nếu chúng ta xem xét rằng nhiều người có thể bị chấn thương sọ não tương tự, nhưng không phải tất cả họ đều phát triển bệnh động kinh sau đó.
Ngưỡng co giật
Một phần khả năng di truyền của việc phát triển các cơn động kinh được gọi là ngưỡng co giật. Đây là mức độ chống lại cơn động kinh của cá nhân chúng ta. Bất kỳ ai cũng có thể bị động kinh trong một số trường hợp nhất định, nhưng đối với hầu hết mọi người, khả năng chống lại cơn động kinh tự nhiên của họ đủ cao để ngăn điều đó xảy ra.
Ngưỡng co giật là một phần trong cấu trúc di truyền của chúng ta và có thể được truyền từ cha mẹ sang con cái. Vì vậy, khả năng bị động kinh có thể phụ thuộc một phần vào việc một trong hai hoặc cả hai cha mẹ họ có bị động kinh hay không.
Nếu có ngưỡng co giật thấp, não của người bệnh sẽ có khả năng chống co giật kém hơn. Vì vậy, họ có nhiều khả năng đột ngột bắt đầu lên cơn co giật mà không có lý do rõ ràng hơn so với người có ngưỡng co giật cao.
Các bác sĩ có thể cho chúng ta biết biết nguyên nhân gây ra cơn động kinh của bạn, nhưng điều này không phải lúc nào cũng có thể thực hiện được. Nghiên cứu tiếp tục tìm hiểu thêm về lý do tại sao cơn động kinh lại xảy ra ở một số người mà không xảy ra ở những người khác.
Yếu tố kích hoạt là những tình huống có thể gây ra cơn động kinh ở một số người bị động kinh. Cơn co giật của một số người xảy ra do một số tình huống nhất định. Các tác nhân kích thích có thể khác nhau ở mỗi người, nhưng các tác nhân phổ biến bao gồm mệt mỏi và thiếu ngủ, căng thẳng, uống rượu và không dùng thuốc chống động kinh theo chỉ định. Đối với một số người, nếu họ biết nguyên nhân gây ra cơn động kinh, họ có thể tránh được những tác nhân này và do đó giảm nguy cơ bị cơn động kinh.
Rượu, ma túy và bệnh động kinh
Việc uống rượu hay dùng thuốc kích thích (ma túy) có thể ảnh hưởng bệnh động kinh. Rượu hoặc thuốc kích thích có thể gây cơn động kinh ở một số người.
Rượu là tác nhân phổ biến gây ra các cơn động kinh, đặc biệt là trong giai đoạn say xỉn khi não người bệnh bị mất nước. Nó cũng làm gián đoạn giấc ngủ và có thể là nguyên nhân phổ biến gây ra cơn động kinh. Rượu có thể làm cho thuốc điều trị động kinh kém hiệu quả hơn hoặc làm cho tác dụng phụ của thuốc trở nên tồi tệ hơn. Tuy nhiên, ảnh hưởng của rượu đối động kinh là tùy theo từng cá nhân.
Ma túy và bệnh động kinh
Ma túy hoặc các thuốc tiêu khiển có thể gây ra cơn động kinh hoặc tăng tần suất cơn động kinh ở một số người và cũng có thể tương tác với thuốc chống động kinh. Dùng thuốc kích thích làm tăng nguy cơ co giật cũng như các vấn đề về sức khoẻ thể chất và tinh thần, từ đó làm cho khả năng co giật cao hơn.
BS. Nguyễn Thùy Ngân (Thọ Xuân Đường)