Các triệu chứng động kinh ít được biết đến

Về bản chất, động kinh là một rối loạn não trong đó các tế bào não gửi tín hiệu sai. Các tín hiệu này mạnh và gây ra sự gia tăng lớn trong hoạt động điện trong não, dẫn đến các cơn co giật thường liên quan đến động kinh. Những cơn động kinh này được phân loại thành hai nhóm chung:

Trong hai loại, động kinh cục bộ phổ biến hơn —  60% số người mắc bệnh động kinh có động kinh cục bộ.

Các cơn động kinh đã được phân loại từ năm 2017 theo vị trí của chúng trong não, mức độ nhận thức của người bệnh về các triệu chứng của chúng và liệu các triệu chứng có bao gồm các triệu chứng vận động điển hình như run rẩy và giật hay không.

Theo một cuộc khảo sát, hầu hết mọi người không thể nhận ra một số triệu chứng của cơn động kinh bao gồm cười và chớp mắt nhanh. Cuộc khảo sát mới đã thu thập dữ liệu từ 1.024 người lớn từ 18 tuổi trở lên. Ít hơn một nửa số người tham gia có thể nhận ra những dấu hiệu sau đây của cơn động kinh:

Việc một người có thể nhận ra các dấu hiệu của cơn động kinh hay không phụ thuộc vào mức độ nhận thức liên quan đến cơn động kinh. Nó cũng phụ thuộc vào việc bạn hay người khác là người đang gặp phải các triệu chứng. Bất kỳ triệu chứng động kinh nào liên quan đến mất nhận thức sẽ được những người xung quanh hoặc người thân/thành viên gia đình nhận thấy. Nhưng nếu các triệu chứng động kinh không liên quan đến mất nhận thức, bệnh nhân sẽ có nhiều khả năng nhận thấy hơn. Các loại triệu chứng này bao gồm cảm giác nóng rát ở dạ dày hoặc cảm giác quen thuộc, mùi hương dễ chịu hoặc khó chịu, và ảo giác thị giác hoặc thính giác. Nhìn chung, nếu cơn động kinh không liên quan đến việc mất nhận thức thì bản thân bệnh nhân có nhiều khả năng nhận thấy điều đó và ngược lại.

Các cơn động kinh không kèm theo run rẩy hoặc bất kỳ dấu hiệu rõ ràng nào về thay đổi tinh thần, lú lẫn hoặc vấn đề về giọng nói thường ít rõ ràng hơn, khiến cả người lên cơn và những người thân đều dễ bỏ sót. Những cơn động kinh nhỏ dẫn đến các triệu chứng nhỏ trong khi những cơn động kinh lớn dẫn đến các triệu chứng lớn như run rẩy, cắn lưỡi và tiểu không tự chủ. Các triệu chứng tinh tế ngụ ý một cơn động kinh nhỏ.

Không nhận biết được những dấu hiệu khó phát hiện của cơn động kinh có nghĩa là cơn động kinh không được báo cáo, không được chẩn đoán và không được điều trị, dẫn đến gia tăng nguy cơ sức khỏe bao gồm tử vong đột ngột và bất ngờ.

Một số hậu quả của việc không thể xác định các dấu hiệu hoặc triệu chứng khó nhận biết của cơn động kinh bao gồm nguy cơ chấn thương cao hơn nếu có tình trạng mất nhận thức đi kèm với cơn động kinh. Ví dụ một người nhìn chằm chằm vào khoảng không, mất nhận thức trong vài giây khi đang lái xe có thể dẫn đến tai nạn giao thông nghiêm trọng. Tương tự như vậy, nếu người đó đang bơi, điều này có thể dẫn đến chết đuối. Khi làm việc với lửa và nấu ăn, điều này có thể dẫn đến bỏng…

Cơn động kinh mất trương lực cơ thể có thể dẫn đến té ngã, gây nguy hiểm. Hơn nữa, những dấu hiệu động kinh khó phát hiện này có thể dẫn đến các vấn đề về nhận thức, rất khó phát hiện và điều trị nhanh chóng. Cơn động kinh nhẹ có thể gây ra sự nhầm lẫn tạm thời. Do đó, nó có thể ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày và chất lượng cuộc sống vì bệnh nhân biết có điều gì đó không ổn nhưng không biết cách giải thích.

Ngoài ra, bản chất không thể đoán trước của những cơn động kinh này cũng có thể dẫn đến lo lắng và trầm cảm, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của một người. Đôi khi những người mắc bệnh động kinh có thể có những thay đổi trong hành vi của họ. Họ cũng có thể biểu hiện các triệu chứng của bệnh loạn thần".

Trong khi việc không phát hiện ra các triệu chứng khó nhận biết của cơn động kinh có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của một người, thì việc nhận biết sớm các triệu chứng này có thể có tác dụng ngược lại. Chẩn đoán sớm hơn có thể dẫn đến điều trị sớm hơn. Điều này sẽ giúp bệnh nhân cải thiện chất lượng cuộc sống cá nhân và họ sẽ có thể hoạt động như những thành viên có ích cho xã hội.

Việc không biết mình có đang lên cơn động kinh hay không sẽ dẫn đến việc kiểm soát cơn động kinh kém. Những người trẻ tuổi có thể dễ bỏ qua những cơn động kinh như vậy hơn. Họ có thể bỏ qua những cơn buồn ngủ này vì nghĩ rằng mình đang ngủ quên, mơ mộng hoặc chỉ là mất tập trung trong vài giây và trì hoãn việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế. 

Việc có thể báo cáo chính xác cơn động kinh cho bác sĩ chăm sóc sức khỏe giúp các chuyên gia điều trị cơn động kinh tốt nhất, cũng như giảm tần suất động kinh. Điều này cũng quan trọng đối với các cơn động kinh nhỏ cũng như các cơn động kinh lớn hơn, rõ ràng hơn.

Nếu bệnh nhân hoặc thành viên gia đình có thể xác định chính xác cơn động kinh, họ có thể tận dụng các nguồn lực hiện có để giúp bệnh nhân bị động kinh, bất kể mức độ nghiêm trọng.

Không phải mọi cơn co giật đều là trường hợp khẩn cấp, nhưng mọi người nên gọi 115 nếu cơn co giật kéo dài hơn 5 phút hoặc nếu người đó bị thương trong cơn co giật. Trong trường hợp có bất kỳ cảnh báo nào về cơn động kinh, hãy đến nơi an toàn gần mặt đất để tránh bị thương.

Nếu lo ngại rằng bạn hoặc người thân đã bị động kinh nên quay video bất kỳ sự kiện nào liên quan đến cơn động kinh có thể xảy ra để cho bác sĩ điều trị biết những gì đã xảy ra trong cơn động kinh và có thể xem xét tình huống và phân tích ngược xem phần nào trong não của một người không hoạt động sẽ gây ra loại động kinh này.

Việc uống thuốc chống co giật kịp thời là rất quan trọng để tránh các cơn co giật kéo dài có thể đe dọa đến tính mạng. Nếu thuốc không giúp ích trong việc cải thiện các triệu chứng, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật thần kinh hoặc điều trị kích thích thần kinh thông qua các kỹ thuật phẫu thuật ít xâm lấn.

BS. Đỗ Nguyệt Thanh (Thọ Xuân Đường)